W przeważającej większości, cmentarze komunalne posiadają regulaminy.
Jednak z wielu rozstrzygnięć nadzorczych wojewodów oraz wyroków sądów administracyjnych kreuje się obraz dość niepokojący w tej materii… Prawidłowa legislacja jak i treść regulaminu cmentarza, wydaje się być sporym wyzwaniem dla władz lokalnych. A przecież nie powinno to nastręczać większych problemów i niepewności bo przecież akt prawa miejscowego jakim jest regulamin cmentarza komunalnego ma konkretne wymogi nie tylko dla wprowadzenia go w życie ale i treści jaką powinien zawierać.
W tym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości natury legislacyjnej oraz samej treści regulaminu cmentarza.
Z uwagi na to, że temat jest dość obszerny, będziemy go aktualizować o kolejne elementy. Zapraszamy do lektury.
Kto i w jakim trybie wprowadza regulamin cmentarza ?
Aktualne przepisy prawa wyraźnie wskazują, że akty prawa miejscowego wprowadzane są uchwałą przez radę gminy, radę miasta. A więc w skrócie tylko właściciel cmentarza ma prawo do ustanowienia jego regulaminu. Nie podlega również wątpliwości, że regulamin cmentarza jest aktem prawa miejscowego a więc obowiązkowo musi być ogłoszony w Dzienniku Wojewody. Jego data wejścia w życie, musi zatem zakładać odpowiedni czas jego ogłoszenia.
Warto tutaj od razu nadmienić, że rady gminy, miast, nie mają uprawnienia co do wskazywania w regulaminie cmentarza podmiotu, który będzie zarządzał cmentarzem w imieniu Burmistrza czy też Prezydenta danego miasta. Taką kompetencję posiada właśnie tylko władza wykonawcza a więc Burmistrz lub Prezydent i tylko on może przekazać administrowanie cmentarzem innemu podmiotowi. Możemy o tym przeczytać w Ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 1959 roku.
Niedopuszczalna treść w regulaminie cmentarza.
Treść w regulaminie cmentarza związana z ustaleniem zasad odpowiedzialności cywilnoprawnej nie może się w nim znaleźć. Rada Gminy przekroczy swoje kompetencje jeśli w regulaminie znajdą się podobne zapisy:
- Gmina nie odpowiada za szkody na grobach powstałe wskutek klęsk żywiołowych, działania czynników atmosferycznych, aktów wandalizmu oraz za kradzieże i rzeczy pozostawione bez nadzoru.
- Naruszenie postanowień regulaminu wyczerpujące znamiona wykroczenia lub przestępstwa podlega karze przewidzianej w kodeksie wykroczeń lub kodeksie karnym.
Art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym nie nadaje Gminom delegacji uprawnienia do regulowania odpowiedzialności za szkody, a zatem kwestii o charakterze cywilnoprawnym. W pojęciu „zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej” nie mieści się wprowadzanie sankcji za naruszenie wprowadzonych zakazów i nakazów.
Ustawa o samorządzie gminnym:
Art. 40.
1. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy
2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:
1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych;
3) zasad zarządu mieniem gminy;
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
3. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
4. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą przewidywać za ich naruszanie karę grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
Należy przy tym wyjaśnić, że wszelkie sprawy związane z odpowiedzialnością za szkodę zostały już uregulowane w Kodeksie cywilnym – art. 415 i n.. Tak więc kwestie te rozstrzyga ustawodawca w kodeksie cywilnym a nie organ w drodze podjętej uchwały. Ponadto jakakolwiek modyfikacja regulacji może nastąpić wyłącznie na podstawie wprost określonego upoważnienia ustawowego. Upoważnienia takiego nie posiada rada gminy…
Wszystkich korzystających z obiektu gminnego jakim jest cmentarz, obowiązuje przestrzeganie prawa powszechnie obowiązującego w tym właśnie przepisów prawa cywilnego. Zbytecznym zatem jest regulowanie w drodze prawa miejscowego materii objętej przepisami hierarchicznie wyższymi.