Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 1959 roku oraz katalog aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustawy tworzy katalog spraw jakimi zajmuje się na co dzień administrator cmentarza. Nie ma znaczenia czy administratorem cmentarza jest osoba fizyczna wyznaczona przez proboszcza parafii rzymsko-katolickiej, prawosławnej lub innej, czy też spółka miejska lub zakład budżetowy powołane do tej roli czy nawet w drodze przetargu podmiot prywatny. Ktokolwiek pełni funkcję administratora cmentarza ma konkretne zadania jakie stawiają przed nim przepisy prawa.
Administrator cmentarza czyli podmiot profesjonalny.
Administracja cmentarza, czy w praktyce – kancelaria cmentarza i jej personel, musi być traktowana przez interesantów ale również i inne instytucje, a nawet Sądy Powszechne, jako podmiot profesjonalny. Od administracji cmentarnej wymaga się podwyższonej staranności. Pełnej znajomości treści ale również wykładni przepisów prawa. Dotyczy to prawa związanego z działalnością cmentarzy i chowaniu zmarłych. Przy czym podkreślenia wymaga, szczególna znajomość uprawnień osób bliskich zmarłemu pochowanemu w danym grobie do współdecydowania o pochowaniu w nim kolejnych osób. Na ile pierwsza czynność osoby uprawnionej do pochowania – czyli opłata z tytułu udostępnienia miejsca pod przyszły grób i pierwszy w nim pochówek nie generują w zasadzie żadnych sytuacji konfliktowych o tyle kolejne muszą być realizowane ze szczególną uwagą administracji ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – V Wydział Cywilny z 2 sierpnia 2021 roku, V Aca 2226/21 ).
Jak zrealizować to zadanie? Nie jest to zbytnio trudne. Wiedza i staranność administratora cmentarza powinna wyrażać się w tym, że przy ubieganiu się o zgodę na pochowanie kolejnej zmarłej osoby w danym grobie osoba uprawniona do tego prawa ( prawa pochowania ) powinna być zapytana o stopień pokrewieństwa zmarłej osoby z osobą już spoczywającą w tym grobie. Ale nie tylko. Kolejne pytanie powinno dotyczyć czy znani są inni członkowie bliskiej rodziny wcześniej pochowanej osoby. Jeśli zaś takie osoby żyją to osoba uprawniona do pochowania powinna być poinformowana o konieczności uzyskania ich akceptacji dla aktualnej czynności pochowania w tym samym grobie zwłok innej osoby.
Brak takiego podejścia do czynności administracyjnych może doprowadzić do naruszenia dóbr osobistych innych osób posiadających prawo do grobu.
Witam
Zamierzam postawić moim zmarłym bliskim nowy pomnik. Udałam się do kancelarii cmentarza by zlecić grabarzom sprawdzenie stanu katakumby. Okazało się że wymaga odbudowy. Po kilku dniach w kancelarii cmentarza poinformowano mnie że była konieczność wykonania dodatkowych napraw i muszę do ustalonej wcześniej kwoty dopłacić 600zł bo był jakiś ubytek na którego wypełnienie zużyto 20 worków cementu. Przyznam że byłam w szoku ale opłatę uiściłam. Wkroczył kamieniarz z zamiarem postawienia pomnika ale okazało się że naprawa pokładu była źle wykonana jedną że ścian wisi w powietrzu i nie wyraził zgody na postawienie pomnika bojąc się że ten może się zawalić. Ponadto stwierdził że ktoś uszkodził blokadę grobu bo w rogu jest dziura. Zarząd cmentarza uznał moją reklamację i ma naprawić ściany pokładu ale za naprawę blokady zarządał ode mnie 600 zł choć po otwarciu grobu tej dziury nie było a o tym ubytku w blokadzie wcześniej nie było mowy. Stwierdziłam że nie zapłacę za szkodę która jeśli była to powinna być naprawiona przy odbudowie pokładu. Moje argu.enty nikogo nie przekonują mam zapłacić bo nie wydadzą przepustki kamieniarzowi i pomnik nie zostanie postawiony.
Uważam że jest to próba wyłudzenie ale nie mam gdzie się zgłosić by opowiedzieć swoją historię. muszę zapłacić i tylko przestrzec innych by na każdym etapie prac wykonywali zdjęcia i dokładnie pilnowali pracowników
Opisana sytuacja ma miejsce na Cmentarzu Rzymsko-Katolickim Unicka w Lublinie
W przypadku zlecenia robót z pewnością dobrą praktyką jest zrobienie we własnym zakresie dokumentacji fotograficznej. Trudno jest podważyć taki dowód w razie sporu. Może Pani zwrócić się w tej sprawie o pomoc do rzecznika praw konsumenta, który powinien mieć swoje biuro w Urzędzie Miasta pod nr tel 81 466 1600. Przedstawić sprawę, dokumenty w sprawie: dokumenty zapłaty, dokumenty dotyczące grobu jeśli takie Pani posiada. Można wcześniej sporządzić notatkę w tej sprawie i załączyć do sprawy. Świadczenie usług komercyjnych przez cmentarz o jakich tu mowa, podlegają pod przepisy prawa cywilnego.
Dziękuję za odpowiedź
Zapytam jeszcze co by Pan zrobił w mojej sytuacji
Proszę zwrócić się do Rzecznika Praw Konsumenta w Lublinie. Istnieje szansa, że to Rzecznik w Pani imieniu zwrócić się do administracji cmentarza o wyjaśnienia. Zwykle tak to działa. Być może to wystarczy do wzbudzenia we właścicielu cmentarza odpowiedzialności za złe wykonanie prac. Ostatecznie taki spór może rozstrzygnąć tylko Sąd Powszechny z Pani pozwu przeciwko parafii rzymsko katolickiej, która jest właścicielem tego cmentarza.
Witam,
Czy istnieją jakieś ogólne regulacje odnośnie odległości między grobami na cmentarzu „starym” istniejącym przed wejściem w życie Rozporządzenia z 7 marca 2008r.?
Na takim cmentarzu, grób dziecięcy z niewielkim nagrobkiem został zastąpiony grobem osoby dorosłej w trumnie. Spowodowało to że odległość (przejście) między grobami zostało zmniejszone do 26cm (na długości grobów) i nie ma swobodnego dostępu do grobu znajdującego się obok. W dodatku, po postawieniu nagrobka na nowym grobie, tablice nagrobków są tak blisko siebie że zagradzają przejście. Tablice nagrobków są w odległości 19,5cm na wysokości 80cm !!!
Administrator cmentarza nie widzi problemu, pomimo że w wyniku jego decyzji dostęp do grobu uległ znacznemu pogorszeniu i brak przejścia między grobami. Niestety, regulamin cmentarza nie zawiera zapisów dotyczących odległości między grobami. W tej sytuacji, administrator „starego” cmentarza cieszy się bezkarnością !!! ?
Sprawa odległości między grobami była już poruszana. Odległość 50 cm „od dziury do dziury” było przedmiotem analizy Sądu. Jest to minimalna odległość. Po postawieniu nagrobków na obu sąsiadujących grobach odległość ta może się zmniejszyć nawet do 20 cm lub mniej i jest ona poprawna. Kwestią ewentualnych problemów na linii opiekun grobu a zarządca cmentarzem może być np. uniemożliwienie sprawowania kultu pamięci osoby zmarłej ale taka sytuacja w tym przypadku nie występuje gdyż dostęp do grobu jest zapewniony. Administrator cmentarza ma prawo do wyznaczania miejsc do pochowania jeśli tylko takie miejsce może stanowić grób o minimalnych wymiarach wskazanych w przepisach prawa cmentarnego. Przestrzeń poza grobem, czyli dołem w którym założono trumnę, nie należy do użytkowania przez opiekunów grobów. Stanowi ona własność właściciela cmentarza i może być zagospodarowana tylko za jego zgodą. Posadowienie nagrobka poza obrysem grobu, stanowi już naruszenie opiekunów grobu tej przestrzeni. Grób ziemny pojedynczy to wymiar powierzchni 1 metr szerokości na 2 metry długości…A jak pokazuje praktyka nagrobki z reguły są i szersze i dłuższe. Chyba, że administrator wprowadził zasady budowy nagrobków i określił ich wymiary wówczas sam powinien dbać o ich egzekwowanie przy budowie. Należy zdać sobie sprawę, że boczne odległości pomiędzy grobami nie stanowią ciągów komunikacyjnych na cmentarzach. Od tego są alejki wewnętrzne kwater lub aleje główne. Odległości pomiędzy sasiadujacymi grobami mają cel porządkowy, czyli oddzielać poszczególne mogiły, czy też być chwilowo zajęte podczas czynności związanych z kolejnymi dochówkami Zmarłych w danym grobie.
Bardzo dziękuję za szybką odpowiedź i wyczerpujące objaśnienia.
W tym przypadku są następujące wymiary/odległości między trzema sąsiadującymi grobami:
-szer. 1 nagrobka : 85 cm
-przejście : 26 cm
-szer. 2 nagrobka: 80cm
-przejście 26cm
-szer. 3 nagrobka: 80cm
Zatem, przestrzeń gdzie znajdował się grób dziecięcy a teraz „wciśnięto” grób osoby dorosłej to 132cm .
Ponieważ nagrobki po bokach to 80-tki, zakładam że groby też mają szerokość 80cm. Zatem, jeśli dobrze rozumiem informację Eksperta, minimalna wolna przestrzeń powinna mieć szerokość 50 + 100 + 50 =200 cm.
Czy dla „starego” cmentarza który nie podlega przepisom Rozporządzenia z 7 marca 2008r., również obowiązują przytoczone przez Eksperta normy „Grób ziemny pojedynczy to wymiar powierzchni 1 metr szerokości na 2 metry długości” oraz „Odległość 50 cm „od dziury do dziury” było przedmiotem analizy Sądu. Jest to minimalna odległość.” ?
Groby czyli wykop pod trumnę nie mógł być raczej o szerokości 80 cm bo uśredniona szerokość trumny to 75 cm zaś długość to 200 cm. Wykop był na 1 metr szerokości zaś nagrobki posadowiono węższe z bardzo prostej przyczyny – były tańsze. Ale będą też droższe dochowania w tych grobach, bo przy kolejnej trumnie opiekun grobu będzie musiał zdemontować cały nagrobek łącznie z fundamentem. Odległości minimalne między grobami czyli od dziury do dziury, jej wewnętrznej krawędzi, gdy jest ona wykopana do pogrzebu, to 50 cm do kolejnej dziury, której jeszcze fizycznie być nie musi… To minimalna odległość. Jeśli administrator udostępnia miejsce i w związku z tym pomiędzy innymi grobami tworzy się odległość nawet na 1 metr to jest to zgodne z przepisami. Proszę nie oczekiwać że te odległości będą za każdym razem takie same. Musiałby cmentarz być tworzony od początku i praktycznie „z linijką” co jest praktycznie niemożliwe. Ustawodawca przewidział tylko odległość minimalną. Na starych częściach cmentarzy bardzo często nagrobek może wcale nie być posadowiony centralnie na pierwotnym grobie. Trzeba mieć też na uwadze że cmentarnictwo również przeszło pewną ewolucję na przestrzeni ostatnich 70 lat…
Polecam lekturę aktu wykonawczego pierwotnego: ROZPORZĄDZENIE MINISTRÓW GOSPODARKI TERENOWEJ I OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ ZDROWIA I OPIEKI Społecznej z dnia 20 października 1972 r. w sprawie urządzania cmentarzy, prowadzenia ksiąg cmentarnych oraz chowania Zmarłych.
dzień dobry
czy można dostać jakiś „namiar ” na wyrok tego sądu?
Proszę konkretnie określić w jakim temacie, orzeczeń jest kilka.
Teoria głosi, iż działania administratora cmentarza winny być profesjonalne. Praktyka natomiast wygląda jak poniżej:
w maju 2004 roku pochowałem matkę w grobie ziemnym ( kwatera 7/1/4) , wnosząc wymagane opłaty. W maju 2024 odmówiono przyjęcia opłaty za następne 20 lat ( do 2044 ) a to dlatego, że wedle ksiąg cmentarnych dysponentem tego grobu jest mój brat. Zrozumiałe, że żadne argumenty nie trafiały do urzędnika.
W grudniu 1971 pochowany został mój dziadek ( ojciec matki). Grób oznaczono jako 7/1/5. W lipcu 2013 zmarł mój ojciec. Administrator nie widział przeszkód w dochowaniu drugiej osoby w tymże grobie ziemnym. Zatem musiał istnieć dysponent tejże kwatery. Formalności pogrzebowe załatwiał brat, ale zażądano opłaty tylko za 10 lat (do 2023 roku) . Urzędnik jednak orzekł, że ten grób nie ma dyspozytora, więc mogę zapłacić za następne 20 lat. Oczywiście wszelkie próby uzyskania jakichkolwiek informacji były skazane na porażkę.
Administrator, po pisemnych interwencjach, musiał potwierdzić, że jestem dysponentem grobu 7/1/4, zapewniając o korekcie w księgach. Problem w tym, że mój wniosek o wydanie zaświadczenia w trybie przewidzianym przez Kpa został całkowicie zignorowany. Burmistrz, powagą piastowanego urzędu stwierdził był łaskaw pouczyć, iż mam możliwość dochodzenia roszczeń na drodze cywilnej, bo żadnego zaświadczenia nie otrzymam. Inne pouczenia po prostu przemilczę.
Możliwe, że z takim wydarzeniem nikt się wcześniej nie spotkał.
Uporządkujmy pewne sprawy:
KPA nie ma zastosowania do Ustawy o cmentarzach i chowaniu Zmarłych.
Dysponentem grobu jest krąg osób żyjących w stosunku pokrewieństwa do osób pochowanych w danym grobie.
Przepisy prawa cmentarnego nie regulują kwestii określania przez administrację cmentarza kto jest dysponentem grobu.
Organ jakim jest cmentarz nie ma do tych czynności uprawnień prawnych.
Księgi cmentarne nie mogą zawierać informacji o dysponencie grobu gdyż przepisy aktów wykonawczych o ewidencji grobów nie zawierają takiego zapisu.
Działania tego administratora nie są profesjonalne i niestety nie jest to odosobniony przypadek.
Opłatę oraz zastrzeżenie na dalszych lat 20 w przypadku grobu ziemnego może wnieść dowolna osoba z kręgu dysponentów. Na tą okoliczność administrator ma obowiązek wystawienia dokumentu wniesienia opłaty z oznaczeniem nr grobu oraz okresu do którego opłata i zastrzeżenie jest ważne.
Na wszystkie powyższe wskazania zostały wydane orzeczenia Sądów Cywilnych, Sądów Administracyjnych oraz Sądu Najwyższego.
Może Pan złożyć skargę na działania administratora do Burmistrza. A dalej, bez reakcji Burmistrza, skargę do Sądu Administracyjnego właściwego dla tej gminy.
chodzi mi o wyrok w tej sprawie:
Sprawa odległości między grobami była już poruszana. Odległość 50 cm „od dziury do dziury” było przedmiotem analizy Sądu. Jest to minimalna odległość. Po postawieniu nagrobków na obu sąsiadujących grobach odległość ta może się zmniejszyć nawet do 20 cm lub mniej i jest ona poprawna.
Sygn. akt IC 155/18, z 24 września 2019 roku Sąd Okręgowy w Zielonej Górze. Warto podkreślić, że w samym Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury mowa jest o zachowaniu 50 cm odległości między grobami a nie nagrobkami, co eliminuje jakiekolwiek niepewności w tym temacie. Ponadto to w gestii administracji cmentarza jest wydanie zgody na inne zagospodarowanie przestrzeni poza obrysem grobu (dziury).
sprawa jest raczej dyskusyjna bo zgodnie §14 wspominanego tu rozporządzenia nagrobki swoimi wymiarami nie powinny przekraczać granic powierzchni grobu. Oczywiście mam świadomość, ze w praktyce tak nie jest ale raczej trudno udowodnić, szczególnie w przypadku starszych grobów jaka była powierzchnia grobu.
Stąd w odpowiedzi zawarta jest klauzula, że przestrzeń poza grobem należy do decyzji administratora cmentarza. Tak więc administrator może zgodzić się,
że nagrobek przekracza szerokość udostępnionego grobu i ma szerokość np. 120 cm. Jest to niejednokrotnie z korzyścią dla opiekunów grobów bo nagrobka nie trzeba w całości demontować do kolejnego dochówku. Dużą rolę odgrywa edukacja lokalnej społeczności w tym zakresie. Są cmentarze gdzie nagrobki są o szerokości udostępnionego miejsca grzebalnego np. na śląsku. Wówczas niestety trzeba demontować cały nagrobek wraz z fundamentem do kolejnego pochówku zwłok w trumnie…
§ 13 Rozporządzenia MI:
1. Pomiędzy grobami powinno być zapewnione przejście o szerokości co najmniej 0,5 m.
2. Przejścia między grobami mogą być zagospodarowane wyłącznie za zgodą zarządcy cmentarza oraz na warunkach przez niego określonych.
Administrator dodatkowo musi rozważyć – wydając taką zgodę czy ogólną regulację przewidzianą np. w regulaminie cmentarza – zwyczajowe normy jakie panują w lokalnym środowisku. To bardzo istotna kwestia. Przepisy dotyczące wymiarów grobów istnieją do Ustawy z 1959 roku od 1961 roku. Nie wiemy jak stare groby ma Pan na myśli. Sięganie do części cmentarza sprzed 1930 roku nie ma racjonalnego uzasadnienia dla zarządzania cmentarzem. Nikt nie powinien mieć pretensji do aktualnej administracji cmentarza w sprawie istniejących grobów sprzed prawie 100 lat…